De werkelijke beleving van werkelijkheid

Stel, je leest de titel van deze blog en raakt al in de war bij het woord beleving. Wat bedoelen we eigenlijk? Is er één werkelijkheid die voor iedereen hetzelfde is? Of ervaart iedereen die op zijn eigen manier? Met werkelijk bedoelen we meestal de objectieve, feitelijke situatie. Beleving gaat over hoe die werkelijkheid wordt ervaren. En precies daar ontstaat het verschil: twee mensen kunnen hetzelfde meemaken, maar het compleet anders beleven.Verplaats jezelf in een minder leuk, misschien wel heftig moment. Voor jou is dit moment wellicht ingrijpend en voor de mensen in de nabije omgeving wellicht niet (of minder). Jij zou zeggen dat het verschrikkelijk is en zij zouden alleen zeggen dat het vervelend is om te ervaren. Beide spreken jullie over hetzelfde incident, maar jullie beleven het allebei op een andere manier.

Denk eens aan een functioneringsgesprek op het werk. De leidinggevende geeft opbouwende kritiek en benadrukt dat er nog ruimte is voor groei. Voor hem is dit een positief gesprek, bedoeld om iemand verder te helpen. De medewerker daarentegen ervaart het als een teken dat hij niet goed genoeg functioneert. Beiden praten over hetzelfde gesprek, maar beleven het totaal anders. De feiten veranderen niet, maar de interpretatie ervan verschilt. Nog een voorbeeld: een manager besluit om de werkdruk binnen het team te verlagen door taken anders te verdelen. Voor de manager een logische en efficiënte keuze, maar sommige medewerkers ervaren het als ongelijkheid: Waarom krijgt die collega nu minder werk en ik meer? Terwijl de feiten hetzelfde blijven, voelt de situatie voor iedereen anders.

Iedereen bekijkt de wereld door zijn eigen referentiekader, gevormd door ervaringen, herinneringen en overtuigingen. Soms klopt iemands beleving met de feiten, soms niet. Maar voor diegene voelt het wél als de waarheid. Daarom is het niet altijd zinvol om iemand met feiten te willen overtuigen. Begrijpen dat iemand een andere beleving heeft, helpt veel meer dan een discussie winnen. Uiteindelijk heeft iedereen zijn eigen waarheid—en daar respectvol mee omgaan is een kunst op zich.